هر آنچه بايد در مورد هل بدانيد

هل ميوه‌اي كوچك به اندازه بند انگشت با پوست تيره و دانه‌هاي خوشبو است. هل، ميوه گياهي از تيره زنجبيل‌هاست و انواع مختلفي شامل هل سياه، هل سفيد و هل سبز دارد كه نوع سبز آن عطر تندتري دارد.

هل يكي از چاشني‌هاي معطر مورد استفاده در بعضي از غذاها، نان‌ها، شيريني‌ها و به‌خصوص مرباها، هل است. هندي‌ها و پاكستاني‌ها بيشترين مصرف‌كننده‌هاي هل در جهان هستند.

هل سبز (Elettaria) گياهي است كه بومي جنوب شرق آسيا است. هل درختي است از خانواده زنجبيل به صورت وحشي و پرورشي در مناطق كوهستاني و در سايه درختان مي‌رويد. ارتفاع درخت ۳۰ تا ۵۰ سانتي‌متر و بعضي‌ها داراي اعضاء چوبي تا ۳ متر ارتفاع و شاخه‌هاي هوايي و برگ‌هاي متناوب نوك تيز با گل‌هاي ريز سفيد مانند گل باقلا و ميوه ان كوچك ناشكوفا (پوشينه دار) بقدر بند انگشت با پوست تيره رنگ و دانه‌هاي متعدد مي‌باشد. هل سياه هم از از همين خانواده محسوب مي‌شود، اما استفاده آن به‌عنوان ادويه در ايران بيشتر بصورت هل سبز است. اما در خارج از ايران اين گياه در اشكال مختلفي اعم از پودر و روغن ارائه مي‌شود كه در مصارف گياه‌پزشكي و صنايع غذايي كاربرد دارد. هل به چاي عطر ويژه‌اي مي‌بخشد و طرفداران زيادي دارد همچنين در ساخت ليكور بخصوص ليكورهاي شيرين همچون ليكور موز و ليكور به مصرف شايان توجهي دارد.

خواص هل

هل از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است.

جويدن دانه هاي هل پس از صرف غذا ضمن كمك به هضم و گوارش بهتر غذا، مي تواند بوي نامطبوع دهان(مثل بوي سير و پياز) را نيز خنثي كند.

دانه هاي هل خواص گرمابخشي داشته و معده و روده ها را تقويت مي كنند.

هل اشتها را تحريك مي كند و عمل هضم غذا را بهبود مي بخشد.

نوشيدن دم كرده ي داغ آن موجب تسكين كوليت، سوءهاضمه، باد نفخ، حالت تهوع و بي حالي شده و مانع ترشح زياد اسيد معده مي شود.

يكي از خواص ويژه و بسيار ارزشمند هل، جلوگيري از تشكيل خلط در گلو است. از اين رو مي توان آن را به محصولات لبني و پودينگ ها افزود تا اثر شير را كه موجب تشكيل خلط در گلو مي شود خنثي كرده و به هضم آن نيز كمك كند.

دانه هاي هل خاصيت داروي اكسپكتورانت را دارد و سينوس ها و برونش ها، بيني و سينه را از خلط و ترشحات اضافي پاك مي كنند.

هل چنان كه ذكر شد خواص گرمابخش و انرژي زا دارد از اين رو به بهبود روحيه و بازيابي انرژي و توان از دست رفته كمك مي كند، اضطراب و نگراني را كاهش مي دهد و در رفع افسردگي موثر است.

هل همچنين كليه ها را تقويت مي كند و گفته مي شود براي درمان شب ادراري كودكان مفيد است.

ديگر خواص هل عبارتند از

– از خواص هل اين است كه تقويت كنده قلب است.

– بادشكن بوده و گاز معده و روده را از بدن خارج مي سازد.

– تقويت كننده بدن است.

– ادرار آور است.

– قاعدگي را باز مي كند.

– زخم هاي دهان را برطرف مي كند، بدين منظور دم كرده هل را در دهان قرقره كنيد.

– خوشبو كننده دهان است.

– براي تسكين درد گوش ، گرد هل را در گوش بريزيد.

– پايين آوردن تب از خواص هل است.

– معالج سرماخوردگي است.

– تسكين درد روماتيسم از خواص هل است.

– ضد مسموميت است.

– براي رفع بيماري هاي چشم مفيد است.

تهيه دم كرده هل

مقدار 30 گرم هل كوبيده را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد به مدت 10 دقيقه دم بكشد. سپس آن را صاف كرده و بنوشيد. هل را همچنين مي توان موقع دم كردن چاي، به آن اضافه كرد.

تهيه يك دم كرده دارويي با هل

براي تهيه يك دم كرده ي گياهي معطر و آرام بخش و خوش طعم، 4 عدد دانه هل را همراه با 4 عدد دانه فلفل سياه، 4عدد دانه ميخك، يك قطعه دارچين نكوبيده و چند حلقه نازك زنجبيل تازه در 600 ميلي ليتر آب بريزيد. آن را به مدت نيم ساعت روي حرارت ملايم قرار دهيد، اما مواظب باشيد نجوشد.

دم كرده را صاف كنيد و به صورت داغ همراه با كمي شير يا عسل بنوشيد.

نوشيدن اين دم كرده دو بار در روز، درماني فوق العاده براي سرفه و سرماخوردگي است.

مضرات مصرف زياد هل

مصرف زياد هل براي روده ها مضر است. براي رفع اين مشكل، آن را بايد با كتيرا خورد.