آشنايي با خواص شاهدانه

شاهدانه گياهي يك ساله با برگ‌هاي قطره‌اي است. ميوهٔ اين گياه ريز و روغني بوده و خاصيت آرامش بخش دارد كه از آن براي درمان نيز استفاده مي‌شود. از بخش‌هاي مختلف اين گياه مشتقات فراواني از جمله تخم شاه‌دانه، الياف شاه‌دانه و مواد روانگردان شامل ماري‌جوانا و حشيش تهيه مي‌شود.

تخم شاهدانه

گياه مؤنث شاهدانه داراي چندين گل است. داخل تخمدان اين گل‌ها دانه‌هاي سياه رنگي است كه در حقيقت همان شاه‌دانه‌اي است كه به عنوان آجيل در ايران مصرف مي‌شود و طعم مطبوعي دارد؛ و براي خوراك بعضي از پرندگان زينتي نيز مي‌توان از اين دانه استفاده كرد.

دانه شاهدانه، يكي از مغذي‌ترين و قابل هضم‌ترين مواد غذايي روي زمين است. دانه شاهدانه سرشار از پروتئين،‌ اسيدهاي آمينه ضروري و اسيدهاي چرب ضروري است.

دانه‌هاي شاهدانه داراي خواص تغذيه‌اي فراواني هستند و منبع خوبي از اسيدهاي چرب ضروري و اسيدهاي آمينه ضروري و نيز مواد معدني هستند.

طبق نتايج تحقيقات، افرادي كه به طور منظم دانه‌هاي شاهدانه را مصرف مي‌كنند فشار خون و همچنين ميزان كلسترول بد در خون آن‌ها با كاهش روبرو خواهد شد.

پروتئين و آنزيم‌هاي موجود در دانه‌هاي بدون پوست شاهدانه، از آن جا كه موجب كاهش ورم و التهاب مي‌شود كمك خوبي براي مبتلايان به آرتروز و همچنين درد مفاصل محسوب مي‌شود.

اگر به دنبال راهي براي كاهش وزن خود هستيد، شاهدانه را همراه با صبحانه ميل كنيد. مصرف شاهدانه هنگام صبح و در وعده صبحانه، باعث احساس سيري طولاني طي روز در شما خواهد شد و به اين ترتيب ديگر نسبت به خوردن غذاهاي شور و شيرين اشتهاي كاذب نخواهيد داشت.

مصرف اين ماده غذايي همچنين موجب تقويت سيستم ايمني بدن و نيز تنظيم هورمون‌ها خواهد شد.

برخي از مبتلايان به بيماري «ام اس» براي برطرف كردن علائم مشكل خود، به طور قانوني از اين دارو استفاده مي‌كنند.

تحقيقات روي اين گياه براي توليد دارويي به عنوان درمان بيماري‌هاي ناتوان كننده سيستم عصبي بدن ادامه دارد.

دانشمندان آمريكايي اعلام كرده‌اند تركيب شيميايي گياه شاهدانه مي‌تواند مانع گسترش سلول‌هاي سرطان سينه در بدن شود.

محققان موفق به كشف يك ماده شيميايي در گياه شاهدانه شده‌اند كه تاثير ضدافسردگي دارد. آنان دريافته‌اند كه اين تركيب شيميايي مي‌تواند به توليد دوباره سلول‌هاي عصبي كمك كند.

در طب سنتي چين از تمام قسمت‌هاي مختلف گياه به عنوان دارو استفاده مي‌شود.

خواص شاهدانه

– ضد اسپاسم و انقباضات عضلاني است.

– از خواص شاهدانه اين است كه مسهل است و در درمان يبوست كاربرد دارد.

– براي افرادي كه دچار احتباس ادرار شده‌اند، كارساز است.

– ضد انگل معده است.

– در استعمال خارجي به خصوص روي تاول‌ها كاربرد دارد.

– گياه شاهدانه ارزش زيادي براي معالجه كزاز دارد.

– خواص شاهدانه : گياه شاهدانه مسكن واقعي و موثري براي درد شكم و معالجه ميگرن و درد اعصاب و روماتيسم است.

– خوردن برگ آن رطوبت‌هاي معده را خشك مي كند.

– روغن شاهدانه گرم و خشك است و براي درد گوش مفيد است.

لازم به ذكر است كه خوردن زياده از حد آن مضر است و موجب سردرد، تاري ديد و درد معده مي‌شود و در موارد مصرف زياد، استفراغ نيز ديده شده است.

شاهدانه ضد جانور و انگل معده ،شاهدانه از گياهان يك ساله و ليفي است و دو پايه اي است. داراي ريشه عمودي و ساقه بلند و 2 تا 4 متر ارتفاع.

خواص شاهدانه

در مناطق دور بيشترين كاربرد شاهدانه در چين و هندوچين است. استوارت مي نويسد كه در چين تمام قسمتهاي مختلف گياه شاهدانه در طب سنتي و چين به عنوان دارو كاربرد دارد.
از تخم شاهدانه به عنوان تونيك، نيروبخش، مسهل و ملين، نرم كننده، مدر، مسكن، ضد جانور، انگل معده و مخدر استفاده مي شود. مصرف زايد ير حد مجاز آن خطرناك است. يعني از مسكن هايي است كه طبق معمول، اسراف در خوردن آن خطرناك است.

تخم شاهدانه در موارد زكام و ناراحتي هاي پس از زايمان و قي و استفراغ شديد مصرف مي شود و در استعمال خارجي، روي تاول ها و زخم ها و به طور كلي زخم سر و كچلي مي اندازند.
ماسون و تئوبالد مي گويند كه گياه شاهدانه ارزش زيادي براي معالجه كزاز دارد. گياه شاهدانه مسكن واقعي و مؤثري براي درد شكم و معالجه سوء هاضمه با علايم درد و براي سرطان ها و زخم ها اثر شفا بخش دارد به علاوه براي معالجه ميگرن و نورالژي و رماتيسم و درد اعصاب مفيد است.

از تخم آن پس از اينكه به ترتيب خاصي تهيه و به صورت دارو آماده شد براي پايين افتادگي رحم و كمك به وضع حمل و به عنوان تب بر استفاده مي شود.
شاهدانه طبق نظر حكماي طب سنتي، از نظر طبيعت، قسمت هاي مختلف آن متفاوت است.

ـ خواص شاهدانه : تخم آن خيلي گرم و خشك است. پوست آن سرد و خشك است و از نظر خواص معتقدند كه به علت مركب القوي بودن برگ آن در عين حال كه فرح، سرور، نشاط و نيكويي به رنگ رخسار مي آورد، مخدر نيز هست و پس از آن سستي مي آورد. بعد از آن كه آثار قسمت گرم آن نشاط است زايل شد آثار قسمت سرد آن كه تخدير و سستي است ظاهر مي شود و اشتهاي غذا را از بين مي برد و نهايتاً موجب غم، تكدر، تاريكي ديد چشم، جنون، ماليخوليا، ترس بسيار و استسقا مي شود.
عصاره برگ آن براي از بين بردن شپش سر و ريختن چند قطره از عصاره برگ و روغن آن در گوش براي تسكين درد گوش نافع است. خوردن برگ آن رطوبت هاي معده را خشك مي كند و شكم را مي بندد وقبض مي كند و ترشح ادرار را زياد مي كند. ضماد و برگ آن براي تحليل ورم هاي گرم و تسكين دردهاي عصبي مفيد است. مقدار خوراك آن تا 4 گرم و اسراف در خوردن آن مضر و خطرناك است.

ـ تخم آن آشفتگي حال و به هم خوردن دل را تسكين مي دهد و بادها را پراكنده مي كند و قابض است. مضار آن اين است كه سردرد مي آورد، ديد چشم را كم مي كند و مضر معده است. براي احتراز از اين عوارض بايد سرخ كرده آن را خورد.
روغن شاهدانه گرم و خشك است و براي درد گوش، اعصاب، تحليل ورم هاي سفت و نرم كردن سفتي رحم نافع است. چند قطره در گوش ريخته شود و يا روي ساير اعضا و ورم ماليده شود.

روش تهيه عصاره گياه شاهدانه

سرشاخه هاي گلدار شاهدانه هندي 1 واحد، الكل 60 درصد 6 واحد، آب مقطر 1 واحد گرفته و طبق روش معمول از آن عصاره تهيه مي كنند. مقدار خوراك اين عصاره 5 سانتي گرم تا 5 دسي گرم بر حسب مورد در رفع حساسيت هاي شديد و دردهاي رماتيسمي مصرف مي شود.